معرفی شهرستان مهدیشهر:

ویژگی های جغرافيايي:

این شهرستان از سمت جنوب به شهرستان سمنان، از سمت شمال به شهرستان ساری (مازندران)، از سمت مغرب به شهرستان فیروزکوه (تهران ) و از سمت مشرق به شهرستان دامغان محدود گشته است . ناحيه سنگسر تا قبل از شهريور ۱۳۲۰ داراي فرمانداري نظامي بود که دودانگه و چهاردانگه و نقاط ديگري از شهرستان ساري جزء آن بوده است . يادآوري مي شود که در فرهنگ جغرافيايي ايران كه درسال ۱۳۲۹ چاپ شده است اين ناحيه با حدود و مشخصات فعلي به عنوان بخش سنگسر آمده است . اين ناحيه در مرداد ۱۳۸۶ به شهرستان ارتقاء يافت. جمعيت شهرستان مهدي شهر طبق سرشماري عمومي نفوس و مسكن در سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۶۸۷۵ نفر بوده است . مساحت شهرستان مهديشهر سنگسر در حدود ۱۱۰۰ كيلومتر مربع مي باشد. محيط شهر ۱۳۹ كيلومتر است. مهديشهر در ۱۶ كيلومتري شمال سمنان قرار دارد. شهر زيبا و خنك شهميرزاد كه از جمله شهرهاي شهرستان مهديشهر است كه در تابستان هر سال هزاران گردشگر رو به ديدن مناظر زيبا و درختان سر به فلك كشيده اين شهر مي كشاند. در اين منطقه معادن متعددي وجود دارد كه از جمله معادن سنگ ساختماني ، لاشه ،خاك نسوز ، كواتزيت ، دولوميت ، آهن ، سرب ، گچ آهك سفيد ، سنگ شيشه ، معدن سيليس و ... را مي توان نام برد. اين شهرستان را بايد منطقه اي كاملا كوهستاني بحساب آورد كه در جنوب رشته كوه البرز واقع گرديده و كوهاي آن عبارت است از در سمت غرب كوههاي : اسپي لت (سفيد لت) گل رودبار و آسب نو(آسمان لو ) كه با ارتفاع ۳۳۰۸ متر مهم ترين آنهاست و در ۱۱ كيلومري سنگسر قرار دارد در سمت جنوب غربي كوههاي : مهراب ،سفيد آب ،كلياب ، كچ و بستانه (۲۱۶۰متر) در شمال غربي كوههاي : دربند ، نهرد، مرغك ، سياه دره ، شيرقلعه ، بشم و نيز گردنه بشم در ۱۵ كيلومتري و گردنه چاشم در ۱۴ كيلومتري در شمال كوههاي شيخ رضا ، سياه كوه و همچنين بلندترين قله ي اين شهرستان ، نيزواي چاشم است كه با ارتفاع ۳۸۱۰ متر در شمال شهرستان مهدي شهر خودنمايي مي كند. از نظر توپوگرافي اين منطقه كاملا كوهستاني است و داراي پوشش گياهي از جمله : گز، تاغ ، كنار، كور، سمر ، كرت ، كوهنك و بنه ، خارشتر ،اسپند، سريش ، ارس ، كاروانكش شور و چرخك است . از شهر شهميرزاد به طرف حاشيه شمالي ، پوشش به صورت درختان سوزني برگ ، به ويژه ارس ، سرو درختچه زرشك نمايان مي شود. در منطقه شهميرزاد گياهان خودرو شامل گون ، درمنه ، گياهان تيره گندميان ، نعناييان و تيغ هاي كنگر مانند اسپند ، گل قاصدك ، بومادران ، كاسني ، گزنه و گل سرخ وحشي (نسترن ) به وفور ديده ميشود.مهم ترين محصولات اين شهرستان عبارتند از : غلات (گندم و جو ) علوفه (يونجه و اسپرس) گردو و آلو در شهميرزاد و انار ، انگور و زرد آلو در درجزين ، جانوران و پرندگان اين شهرستان عبارت اند از : بزكوهي ، آهو، قوچ ، ميش ، پلنگ ، يوزپلنگ ، روباه ، خرس ، گراز ، كفتار ، گربه وحشي ،گرگ ، شغال ، خرگوش ،كبك ، عقاب ، شاهين ، بادخور ، قمري ، تيهو ، فاخته ، بلبل ، قرقاول ...

اماکن تاریخی و جاذبه های ديدني:

درجزین

درجزین یا درگزین يکي از شهرهاي شهرستان مهديشهر است.اين شهر بخاطر عبور آب چشمه گل رودبار و داشتن چند قنات از آباداني خوبي برخوردار است و زمينه‌هاي توسعه کمي و کيفي را دارا است. برخي از ميوه‌جات آن مانند زردآلو و انار مشهور است. درجزين در استان به انارستان هاي پربار و سرسبز معروف و به شهر ياقوت سرخ كوير شهرت دارد..بيشتر اهالي داراي مذهب شيعه دوازده‌امامي هستند.

شهمیرزاد

شهمیرزاد از شهرهای زیبا و خنک شهرستان مهديشهر است که سالانه هزاران گردشگر را براي بازديد از مناظر زيبا و درختان سر به فلک كشيده به اين شهر مي كشاند. اين شهر داراي جاذبه هاي طبيعي بسيار زيبا و محصولات متنوع كشاورزي و ... است كه برخي از اين محصولات مانند گردو و آلو داراي اهميت صاداراتي و شهرت بين المللي هستند. بزرگ ترين باغ گردوي جهان با وسعت ۷۰۰ هكتار نيز در اين شهر واقع شده است.بناهاي تاريخي مانند "شيرقلعه"،"قلعه شيخي" و "د‍ژوهل"(يكي از كانونهاي مهم اسماعيليان)بر جذابيت اين منطقه افزوده است.شهميرزاد در ۶ كيلومتري شمال مهديشهر واقع شده است.در سفر سال ۱۳۸۶ هيات دولت به استان ، شهميرزاد به عنوان شهر نمونه گردشگري بين المللي معرفي و تصويب شد.

ملاده

روستای ملاده از توابع شهرستان مهدی‌شهر در ۵۵ کیلومتري شمال شهميرزاد واقع شده است. آب‌و‌هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است.از جاذبه هاي تاريخي آن مي توان به خانه ابراهيم خان در روستا اشاره کرد.اين مجموعه شامل دو عمارت بوده که در يك باغ مصفا ساخته شده شامل خانه ابراهيم خان در قسمت غربي و ديگري قراولخانه يا عمارت كلاه فرنگي در قسمت شمال شرق مي باشد.

پرور

منطقه نمونه گردشگری "پرور"در ۴۶ کیلومتری شمال مهديشهر و ۶۵ کيلومتري شمال شرقي سمنان واقع شده که به عنوان منطقه حفاظت شده "پرور" شناخته شده است.اين منطقه در روستاي پرور و در كوهپايه هاي البرز شرقي جاي گرفته است. جنگلهاي زيباي اورس (سرو كوهي)، مراتع سر سبز و جنگلهاي درختان پهن برگ به همراه تنوع بي نظير حيات وحش، سيماي جذاب و بي نظيري به اين منطقه بخشيده است. امامزاده سيد تاج الدين،حمام وگورستان پرور از مهمترين آثار تاريخي اين روستا بوده و از ديگر جاذبه هاي اين منطقه مي توان به عشايرو ييلاقات آن اشاره نمود.

رودبارک

منطقه رودبارک در شمال شهرستان مهدیشهر واقع شده و دارای پوشش گیاهي و جنگل مشجر به مساحت ۸۰۶۰ کيلومتر مي باشد. جنگل رودبارک در مسير راه شهميرزاد به فولادمحله و در۸۴ كيلومتري شمال شرقي سمنان قرار دارد.واقع شدن اين جنگل در ارتفاع باعث شده كه از چشم انداز زيبايي برخوردار شود. اين جنگل داراي تابستانهاي خنك و دلچسب در سايه درختان سر به فلك كشيده بلوط و راش و همچنين زمستانهاي برفگير و سفيدپوش مي باشد. اين منطقه به دليل وجود گونه هاي گياهي متعدد و همجواري با منطقه حفاظت شده پرور داراي گونه هاي متفاوت و پراهميت جانوري از جمله كل ،خرس قهوه اي، بز و... و پرندگاني نظير كبك،قرقي و عقاب و كركس است.اين جنگل از مناطق نمونه گردشگري محسوب شده كه خستگي راه را براي مسافران و گردشگران از بين برده و خاطري خوش را براي آنان به همراه دارد.

دربند

«دربند» منطقه سرسبز کوچکی است که در حدفاصل مسیر مهدیشهر به شهميرزاد واقع شده و مهمترين قابليت گردشگري آن، آب و هواي مطبوع، طبيعت بكر و غار دربند است. موقعيت دربند و نزديكي آن به شهر مهديشهر، موجب شده تا اين منطقه جهت توسعه شهري مورد توجه قرار گيرد.از اين رو مراكزي چون: دانشكده روانشناسي مهديشهر،بيمارستان ۶۴ تختخوابي مهديشهر،تالار بين المللي و هتل دربند، مجتمع تفريحي_اقامتي كارگران كشور و.... در منطقه احداث شده اند. اين منطقه داراي جاذبه‌هاي گردشگري مي‌باشد كه غاردربند، ديوار صخره نوردي سنگسرسل، مناظر سرسبز و زيبا و چشمه سارهاي روان نمونه‌اي از آن است. دربند علاوه بر گردشگري، از اهميت كشاورزي نيز برخوردار است. گردو، آلو، سيب و صيفي جات گلخانه اي، از مهمترين محصولات منطقه دربند است.

غاردربند

غار دربند مهدیشهر با ۱۴۰ میلیون سال عمر دومين غار آهکي بزرگ در ايران اس . غار دربند در ارتفاعات شمالي شهرستان و غرب جاده در بدنه کوه کمرد مقابل آبادي دربند واقع شده است. دهانه غار در كمركش كوه سنگي و زيبايي به نام لهرد رو به مشرق قرار داد و دره وسيع و سرسبز دربند زيرآن گسترده شده است . مدخل ورودي به عرض ۷۵/۲ و ارتفاع آن ۳۰/۱ متر است پس از عبور از دهانه و مدخل غار، وارد دالاني به طول ۲۴ متر و عرض متوسط سه متر مي شويم و اين دالان به تدريج كوتاه مي شود تا كه به دهانه اي به ارتفاع ۸۰ سانتيمتر ميرسد. پس از عبور از دهانه مذكور وارد غارميشويم . وضع داخلي غار نسبتا ساده و بدون پيچ و خم است . فضاي غار به صورت تالاري بيضي شكل است به طول۹۱ متر كه عريض ترين قسمت آن ۳۶ متر و بلندترين نقطه سقف آن ۲۰ متر است.

منطقه چاشم

روستای چاشم در پای قله کوه "نیزوا" قرار دارد،"چاشم" روستايي پايکوهي است و آب آن از چشمه و قنات تامين مي شود. مهم ترين جاذبه گردشگري اين منطقه، ارتفاعات زيبا و چشم نواز نيزوا، وجود امکان تفريح زمستاني در منطقه، چشمه روزيه، وجود تپه هاي باستاني، امامزاده ها و ... است.

موزه عشایر ایل سنگسر

در این موزه ابزار و وسایل زندگی و صنايع دستي ايل سنگسري، وسايل کار و زيور آلات زنان سنگسري به نمايش درآمده است.

محوطه باستانی خرند

این محوطه باستانی به دلیل نزديکي به روستاي "خرند" به اين نام معروف شده است.اين محوطه در اواخر هزاره دوم و اوايل هزاره اول قبل از ميلاد محل استقرار اقوام مختلف بوده است.

امامزاده قاسم زیارت

این بنا در شمال مهدیشهر در منطقه زیارت مهديشهر واقع است و ظاهرا متعلق به فرزند امام هفتم (ع) مي باشد. بناي بقعه شامل چند اتاق و دالان تو در تو و گنبد و ايوان و صحن است . راهروي ورودي به حرم داراي شش چشمه بزرگ و دو سکوي طويل در طرفين است که قبور بزرگان محل در آنها واقع است . در نماي داخلي اتاق جلويي حرم در وسط اضلاع شمالي و جنوبي آن دو طاقنماي بزرگ با گچبري هاي جالب و رنگين ديده مي شود. برنماي داخل گنبد و اطراف آن گچبري و نقاشي هاي ارزنده اي جلب توجه مي کند. اين اتاق بوسيله يك در چوبين كنده كاري شده بسيار زيبا به حرم يا به قسمت اصلي بقعه راه مي يابد. در حد فاصل كاسه گنبد و ساقه دو رديف قطاربندي آجري نامنظم به زيبايي در كنار هم قرار گرفته اند. ايوان امامزاده رو به مغرب و مشرف به صحن وسيعي است كه ۵ متر بلندي دارد و گنبد اصلي بقعه داراي ساقهاي ده ضلعي به ارتفاع ۴۰/۲ متر از آجر است.

حسینیه المهدی مهديشهر

ساخت بنای حسینیه المهدي به پيش از انقلاب باز مي‌گردد. ساختمان حسينيه طوري طراحي شده که تقريبا از تمامي نقاط شهر قابل تماشا است و در هنگام شب منظره اي رويايي به خود مي گيرد. قرارگيري آن بر تپه اي مرتفع و اشراف کامل آن به شهر و شهرکهاي اطراف باعث شده مراسم مهمي همچون نماز جمعه در اين مكان برگزار گردد. همچنين در طرح آينده اين مكان پيش بيني شده است محوطه اين بنا مسقف و به عنوان مصلي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين بنا داراي گنبدي عظيم به رنگ آبي و دومناره ميباشد.

هتل سنگسر

هتل سنگسر از بناهای با معماری مدرن شهرستان مهدیشهر مي باشد. اين ساختمان مجلل بر روي تپه هاي منتهي بر کوه هاي شمال غربي مهديشهر بنا شده و نماي بسيار مناسبي به اين شهر داده است . پايه گذاري اين ساختمان در سال ۱۳۵۲ خورشيدي به وسيله يکي از سرمايه داران معروف سنگسري به عنوان منزل مسکوني و محل پذيرائي مهمانان وي انجام گرفت و درسال ۱۳۵۷ خوشيدي به پايان رسيد و هم اكنون به عنوان هتل از آن بهربرداري مي‌گردد.

شیرقلعه شهمیرزاد:

آثار این قلعه تاریخی در سه کيلومتري شمال غرب شهميرزاد و در دره شيخ چشمه سر بر فراز کوهي بلند و مرتفع قرار دارد که به نام قلعه شيخ چشمه سر معروف است . تاريخ بناي قلعه به پيش از تاريخ مي‌رسد. هرچند مانند بيشتر قلعه هاي ايران مدتي پناهگاه اسماعيليان در قرن ۶و۷ هجري بوده است. اين قلعه داراي طرحي منظم نيست و بالطبع در پستي و بلندي هاي كوه ساخته شده است. در چهار گوشه قلعه چهاربرج مدور ديده مي شود. درساخت دژ از سنگهاي صخره اي همان كوه استفاده شده . در ورودي قلعه از سمت جنوب بوده كه امروزه بصورت مدخل بسياركوتاهي از قلعه سنگهاي صاف و كوچك ديده مي‌شود.

کافرقلعه

در جنوب شهر تاریخی مهدیشهر برروي قله کوه آثار قلعه اي بسيار کهن که از سنگ ، گچ و ساروج ديده ميشود. اين قلعه كه مربوط به ايرانيان قبل از اسلام بوده كافر يا قلعه گبرها نام دارد. اين قلعه تاريخي مانند قلعه هاي ديگر كومش در سير ادوار تاريخ مورد استفاده اقوام و طوايف مختلف قرار گرفته است . فرقه باطنيان (اسماعليان ايران ) از اين قلعه به عنوان يك پناهگاه مهم استفاده نموده اند.